
UPS Nedir? UPS Çeşitleri Nelerdir?
Bugünkü yazımızda, Tesups’un uzmanlık alanlarından biri olan kesintisiz güç kaynakları (Uninterruptible Power Supply - UPS) hakkında genel bilgiler sunacağız.
Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Nedir?
Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS), elektrik şebekesinde meydana gelebilecek gerilim dalgalanmaları (düşük gerilim, yüksek gerilim, faz kaybı), kısa veya uzun süreli kesintiler ve harmonikler gibi durumlarda yükü bu değişimlerden koruyarak sürekli ve temiz enerji sağlayan elektronik cihazlardır.
UPS Türleri
UPS'ler, yapılarına göre iki ana kategoriye ayrılır:
- Statik UPS
- Dinamik UPS
Statik UPS'ler ise kendi içinde şu alt türlere ayrılır:
- Off-line UPS
- Line-interactive UPS (regüleli ve regülesiz)
- On-line Çift Çevrim UPS
Statik UPS Bileşenleri
Statik UPS'lerin tüm türlerinde üç temel bileşen bulunur:
- Doğrultucu (Rectifier): Şebekeden sağlanan AC enerjiyi doğrultarak akü grubuna ve eviricilere aktarır.
- Evirici (Inverter): Akü grubundan ve doğrultucudan alınan DC enerjiyi tekrar AC enerjiye evirerek yüklere aktarır.
- Akü Grubu: Gerekli DC enerjiyi depolamak için kullanılır.
Off-line UPS Nedir?
Off-line UPS, normal çalışma koşullarında şebekeyi doğrudan yüke verir. Elektrik kesintisi durumunda UPS devreye girer ve kısa süreli bir elektrik kesintisi kullanıcı tarafından hissedilebilir. Bu tip UPS'ler genellikle küçük güçlerde üretilir çünkü şebekedeki elektrik kesintisi sırasında yüksek güçlerde sorunlar yaşanabilir.
Line-interactive UPS Nedir?
Line-interactive UPS'lerde, şebeke varken evirici pasiftir ve şebeke gerilimini regüle eden kısım ile akü şarj birimi aktiftir. Şebeke enerjisi kesildiğinde, akü grubu ve evirici devreye girerek yükü besler. Akülerin doldurulması, şebekenin normal olduğu durumda eviricinin ters yönde işletilmesiyle sağlanır. Bu tip UPS'ler, şebeke beslemesini OVR (Otomatik Voltaj Regülasyonu) üzerinden geçirerek tesise aktarır. OVR, şebeke elektriğini sürekli olarak olması gerektiği değerde tutar (220V – 50Hz).
On-line Çift Çevrim UPS Nedir?
On-line Çift Çevrim UPS'lerde, şebekede enerji olsun veya olmasın, yük sürekli olarak evirici üzerinden beslenir. Şebekede enerji olduğu sürece hem aküler şarj edilir hem de evirici yardımıyla yük beslenir. Şebekede kesinti olması durumunda, aküden aldığı enerjiyi yüke aktarır. Bu sistemde, şebekeden veya aküden besleniyor olması, UPS çıkış gerilim kalitesini ve sürekliliğini etkilemez. En yeni teknolojiye sahip olan bu model, en çok tercih edilen UPS türüdür.